Оролбўйи инновацион марказининг қиймати 2,9 млрд.сўмлик ”Оролбўйи галофит деҳкончилик тизими учун маркерларга асосланган селекция технологиясидан фойдаланиб, қурғоқчиликка, иссиқликка ва шўрга чидамли, оқсилга бой баҳорги буғдой навларини яратиш” мавзусидаги инновацион амалий лойиҳаси “SATREPS 2020” Ўзбекистон-Япония ҳамкорлигидаги қўшма халқаро илмий лойиҳалар танловида ғолиб бўлиб, Инновацион ривожланиш агентлиги томонидан молиялаштирилди ва 2022 йилдан бошлаб амалга оширилиб келинмоқда.
- Асосий мақсади – Оролбўйи галофит деҳкончилик тизими учун маркерларга асосланган селекция технологиясидан фойдаланиб, қурғоқчиликка, иссиқликка ва шўрга чидамли, оқсилга бой 2 та баҳорги буғдой навларини яратиш.
Тадқиқот вазифалари
- Баҳорги буғдой генотипларини иссиқлик, шўрланиш ва қурғоқчиликка чидамлилик билан генетик боғлиқ ДНК маркерлари билан ПЗР скрининг қилиш.
- QTL аллелларига эга бўлган буғдой генотипларини лаборатория ва дала шароитида иссиқлик, шўрланиш ва қурғоқчиликка чидамлилик бўйича баҳолаш.
- Абиотик стрессларга чидамлилик аллелларига эга, оқсилга бой буғдой генотипларини танлаш.
- Танланган буғдой генотипларини кўпайтириш ва риуруғчилигини йўлга қўйиш.
Кутилаётган натижалар
- Қурғоқчиликка, иссиқликка ва шўрга чидамли, оқсилга бой 2 та баҳорги буғдой навлари яратилади.
- Фермер хўжаликларига самарали агротехнологияларни жорий қилишга кўмаклашади
- Бирламши уруғчилик кўпайтириш питомниги яратилади. Уруғчилик лаборатория хизматлари кўрсатилади
«Оролбўйида озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш мақсадида чорвачиликда галофитли ўсимликлардан озуқа олишнинг инновацион иқлимга чидамли ёндашувлари ва технологиялари» мавзусидаги 2,8 миллиард сўмлик яна бир инновацион амалий лойиҳа ИCПИ танловида ғолиб бўлди. Ўзбекистон ва Япония мамлакатлари ҳамкорлигида ташкил етилган ва Инновацион ривожланиш вазирлиги томонидан молиялаштирилган «САТРЕПС-2020» халқаро илмий лойиҳалари. Лойиҳада ҳалофитларни екиш технологиялари, ўсиши ва хусусиятлари ҳақида маълумотлар базаси тўпланган. Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти билан ҳамкорликда Қораузяк туманидаги тажриба майдонида галофит екинлар екиш ва агротехник тадбирлар амалга оширилди.
- Асосий мақсад шўрланган қишлоқ хўжалиги ерларининг ҳосилдорлигини ошириш учун аралаш шўрланган деҳқончилик тизимида галофитлар ва ноанъанавий шўрга чидамли ем-хашак екинларининг афзалликларини таҳлил қилишдан иборат.
- Лойиҳанинг асосий кутилаётган натижалари Шўрланишни бошқариш, тупроқ сифати ва унумдорлигини ошириш учун HiTech лабораториясини ташкил етиш. Галофит тузига чидамли ва ноанъанавий екинлар рўйхатини ва уларни етиштириш технологиялари мажмуасини ишлаб чиқиш.
